سقوط مکرر هواپیما در ایران: فاکتور انسانی

دری نجف آبادی دادستان کل کشور، چند وقت پیش طی پیامی به قربانیان حادثه سقوط هواپیمای توپولوف مسیر تهران-ایروان سیاسی کردن تامین قطعات هواپیما و تحریم ارایه خدمات هواپیمایی را یک اقدام غیر انسانی و ضد بشری دانست و افزود: ایکائو و دیگر نهاد‌های بین‌المللی باید این مساله را تفهیم کنند که تحریم‌های هواپیمایی یکی از مصادیق بارز اقدامات علیه بشریت است!
اما واقعا آنچه که جان مسافران خطوط هوایی در ایران را می گیرد چیست؟
مشکل اصلی شرکت های هواپیمایی ایران، فرسودگی ناوگان هوایی است و این کشور به دلیل تحریم های آمریکا نتوانسته در سه دهه اخیر ناوگان هوایی خود را بازسازی و نوسازی کند. اما این تحریم شامل قطعات هواپیما های روسی نمی شود .طبق مدارک موجود،دولت ایالات متحده حداقبل در یک مورد در سال ۲۰۰۶ در زمان جورج بوش پسر، با فروش قطعات ایمنی پرواز به شرکت هواپیمایی ایران ایر از طریق یک کشور ثالث موافقت نموده است.این مطلب در گزارشی در همان زمان در روزنامه "ورلد تریبیون" انعکاس یافته است. بر طبق این گزارش دولنت در آن زمان به وزارت خزانه داری ذستور داد تا اجازه فروش قطعات و اطلاعات مربوط به ایمنی پرواز تعدادی هواپیمای ایرباس خطوط هواپیمایی ایران ایر را بدهد. شان مک کورمک، سخنگوی وقت وزارت امور خارجه آمریکا در آنزمان به مطبوعات گفت که این مجوز برای تعداد محردودی هواپیما صادر شده است.
گزارش آخر سازمان هواپیمایی ایران در موزد از باند خارج شدن یک فروند هواپیمای ایلوشین در مسیر تهران مشهد به صراحت یه عامل انسانی در مورد سانحه پیش آمده اشاره می کند.در مورد چندین حادثه سقوط هواپیما درایران در سالهای گذشته نیز عوامل انسانی مهمترین عامل سقوط هواپیما عنوان شد.
علیرغم تحریم صنعت هواپیمایی ایران توسط آمریکا، تا کنون حتی یک هواپیمای ساخت آمریکا در ایران سقوط نکرده(گوش شیطان کر!) بنظر می رسد که علاوه بر عامل فرسودگی ناوگان هوایی، باید عامل ضعف مدیریت انسانی را نیز به وضعیت ناوگان مسافری هوایی ایران اضافه کرد. نظر شما راجع به مدیریت خطوط هوایی در ایران چیست؟

ضرر قطع اس ام اس

وضعیت مدیریت شبکه تلفن همراه در ایران از چند جهت ، اگر نگویم استثنائی، دستکم در دنیا نادر است .اول آنکه شبکه تلقن همراه اصولا شامل دو قسمت است: ۱. مخابرات ۲.مشترک تلفن . اما در هنگام درگیریهای اخیر ثابت شد که هر دو این عوامل همان کاری را می کند که طرف مقابل نمی خواهد: مخابرات سیستم پیامک را قطع می کند و مردم هیجانزده که ناگهان تلفنشان به یک دوربین عکاسی ابتدائی تبدیل شده، از تمام وقایعی که بقول مسئولین جمهوری اسلامی"دشمن شاد کن "است ، عکس می گیرند و می گذارند در معرض دید عموم.
دوم اینکه در اکثر کشورها، یا حداقل در کشورهای با نظام دمکراتیک، سیستم ارتباطات دست بخش خصوصی است. در ایران که در ۲۴ سال اول گفتند طبق قانون مخابرات در دست دولت است. بعد وقتی ترک سل آمد اپراتور دوم را زد و سپاه یک شبه اساسنامه را بنفع طرف ایرانی، که خودش بود، تغییر داد و ترک سل هم چیزی نگفت(یعنی کردند و شد!) تازه راه دیگری برای دولت باز شد. یعنی مخابرات هنوز مال دولت است و هر وقت بخواهد پریزش را می کشد. در این بین شرکتهای خصوصی فقط در حد نمایندگی های با مسئولیت محدود، سعی در تمرکز بر مسایل مالی دارند.
یکی دیگر از این مدیریتهای منحصر بفرددر بخش بازار سرمايه رخ داد، بعد از چند سال از مطرح شدن خصوصي‌سازي شركت مخابرات، سرانجام اين شركت با تمام مشكلات و ابهامات موجود خود وارد بورس شد و توانست بخشي از سهام خود را خصوصي كند. هرچند مسئولان شركت مخابرات از روند خصوصي‌سازي شركت مخابرات راضي هستند و بر اين باورند كه اين روند در كوتاه‌ترين زمان ممكن و با برطرف شدن ابهامات رخ داده است، اما گزارش‌هاي منتشر شده در اين زمينه خلاف اين اظهارات را ثابت مي‌كند.
پس از بروز مشكلات فراوان از سوي اين شركت بازار سرمايه در هفته‌هاي اخير شاهد اعمال مديريت‌هاي نادرست مسؤولان امر در مورد مخابرات بوده است چرا كه آثار زيان بار قطع اس ام اس ها ها كه از چند روز مانده به انتخابات رياست جمهوري تا ۲۴ روز پس از آن توسط شركت مخابرات صورت گرفت، در بازار سرمايه و قيمت سهام اين شركت نيز مشهود است تا آنجا كه ريسك‌گريزي سرمايه‌گذاران منجر به خروج بسياري از آنها از سهام مخابرات شده است. به نظر مي‌رسد كه مسؤولان امر با عرضه عجولانه سهام مخابرات تنها خواهان جمع‌آوري 5 درصد نقدينگي از ميان مردم بودند چرا كه با مروري بر ابهامات اين شركت در مي‌يابيم كه مخابرات، صلاحيت خصوصي‌شدن را نداشته است و همچنان تفكر دولتي در پيكره دولتي شركت مخابرات حاكم است.

وقایع پس از انتخابات و ضرورت اطلاعرسانی صحیح

علیرغم اعمال محدویتهای شدید توسط رژیم جمهوری اسلامی، اخبار تجمعات و تصاویر مربوط به آن با گستردگی فراوان بر روی اینترنت در دسترس همگان قرار گرفته است. با وجود خانه نشین شدن خبرنگاران خارجی به دستور دولت ایران،شبکه های خبری آمریکایی و اروپائی با استفاده از همین رسانه های خرد، مردم دنیا را درباره اتفاقات داخل ایران مطلع کردند.اما نکته مهم در این زمینه قابا اعتماد بودن اخباریست که بر روی شبکه هایی مانند فیس بوک و تویتر قرار می گیرد. در حالیکه برخی از شبکه های خبری از این دو رسانه ، یعنی فیس بوک و تویتر، فقط برای انتشار تصاویر درگیریهای خیابانی و یا بعضا شعار دادنها استفاده کردند، برخی دیگر پا را از این حد فراتر گذاشتند و از لا به لای حجم اطلاعاتی که توسط شهروندان بعضا هیجانزده بروی تویتر می گذاشتند ، بدنبال سوژه می گشتند.
بازار داغ شایعات
بدیهیست که در شرایط استثنائی مانند وقایع پس ار انتخابات ایران، امکان گزارش تمامی اتفاقات امری غیر ممکن است.از طرف دیگر تشخیص واقعیت از شایعه کاری است که جدا از احتیاج به مهارتهای خبرنگاری،احتیاج به دانش همه جانبه نسبت به مسایل و فرهنگ ایرانی دارد. در این بین زیاده روی برخی از رسانه ها در استفاده از تویتر به عنوان منبع خبری باعث اعتراض اهالی خبر قرار گرفته است. در یک نمونه می توان به روزنامه هافینگتون پست"در کشور انگلستان اشاره کرد. البته سردبیر این روزنامه انگلیسی با حضور در برنامه ای در شبکه ۴ بی بی سی به دفاع از ویرایش خبر در این روزنامه پرداخت و گفت گه این روزنامه در مورد انعکاس اخبار از تویتر، جانب احتیط را رعایت کرده .
من و همکارانم در صدای آمریکا هر روزه با سیلی از ایمیلهای حاوی اخبار و عکس هایی موجه هستیم ، که در مواردی که امکان تایید خبر از منابع مستقل وجود داشته باشد، اقدام به انتشار آن می کنیم.

تویتر و فیس بوک ،سلاحی کارآمد در غیاب رسانه های آزاد

فرمان جستجوی "# انتخابات ایران" در تویتر در حال حاضر بیشترین مراجعه کننده را دارد. در هر ثانیه ۱۴۰ علامت و کلمه در رابطه با انتخابات ایران از درون شهرها و خیابان‌های ایران مستقیما به توتیر فرستاده می‌شوند. جملاتی با این مضمون:" تظاهرات شروع شده و من الان جلوی دانشگاه هستم". "صدای تیراندازی می‌آید و می‌گویند یک نفر کشته شده".

از طریق تویتر، فیس بوک و یوتوب شهروندان ایرانی همچون خبرنگاران عمل می‌کنند و آخرین اخبار مربوط به اعتراض به نتایج انتخابات ریاست جمهوری را به جهان می‌فرستند. برای نمونه خبر حضور میر حسین موسوی در تظاهرات روز دوشنبه (۱۵ ژوئن/ ۲۵ خرداد) چند ساعت زود‌تر از خبرگزاری‌های رسمی از طریق تویتر منتشر شد.

کاربران در خارج از ایران هم با پیام‌هائی پشتیبانی خود را اعلام می‌کنند، اما همزمان هشدارهائی هم در زمینه حضور عوامل دولتی یا پراکندن شایعات و اخبار نادرست هم دیده می‌شوند.

از جمعیت ۷۰ میلیون نفری ایران حدود ۲۱ میلیون نفر به اینترنت دسترسی دارند. اپوزیسیون ایران از همه کانال‌های شبکه‌های اجتماعی برای رساندن نظرات خود استفاده می‌کند. در حال حاضر بر روی یوتیوب ویدئو‌های بسیاری از ضرب وشتم و حمله ماموران به تظاهرکنند‌گان و برگزاری اجتماعات وجود دارند. در فلیکر عکس‌های زیادی در این زمینه دیده می‌شود و وبلاگ‌نویسان نیز گزارشات لحظه‌ای می‌دهند.

این قدرت‌نمائی شبکه‌های اجتماعی، حاصل بی‌اعتمادی مردم ایران به رسانه‌‌های دولتی از یک سو و سانسور و فشار از سوی دیگر است.

مسدود کردن سرویس اس ام اس، ایجاد اختلال در تلفن های همراه، انداختن پارازیت های شدید روی تلویزیون های ماهواره ای به ویژه تلویزیون فارسی بی بی سی، فیلتر شدن اکثر سایت های خبری خارج از ایران و کند شدن اینترنت در روزهای اخیر همه و همه دست به دست هم داد تا مردم به دنبال راه هایی برای انتشار اخبار به ویژه خبرهای مربوط به تظاهرات معترضان نسبت به نتایج دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری بیفتند.

سرویس تویتر تقریبا شبیه شبکه اس ام اس است با این تفاوت که می توانید علاوه بر موبایل، از طریق کامپیوتر هم پیام بفرستید. در حقیقت سرویس تویتر می تواند در کوتاهترین زمان و خلاصه ترین شکل اخبار را پوشش دهد.

بخش فارسی شبکه خبری صدای آمریکا نیز در همان روزهای نخستین پس از ناآرامیها در ایران،اقدام به انتشار اخبار از طریق سایت تویتر نمود.برای آگاهی بیشتر میتوانید به آدرس :

www.twitter.com/voairan

مراجعه کنید.